का नशिबी हे असेच माझ्या घडत असावे - [गझल]

मात्रावृत्त -
मात्रा- ८+८+८ = २४
-------------------------------------------------------------
का नशिबी हे असेच माझ्या घडत असावे 
वाट पाहुनी ठरल्यावेळी निमुट निघावे- 
.
ना कळते मज गेलेली तू निघून तिथुनी 
किती वाट मी पाहत नंतर तेथ बसावे- 
.
तूच नसावे असता जेव्हा मीही तेथे 
म्हणतो मनात त्राग्याने मी परत फिरावे- 
.
पुडीत असतो वाट बघत तो गंधित गजरा 
पुष्पांनीही सोबत माझ्या छान रुसावे- 
.
रागाने मी फिरता फिरता तू हळु यावे 
आणि फुलांनी आनंदाने मग बहरावे.. ! 
.

किती काळ असा उभा

किती काळ असा उभा 
माझा विटेवर विठोबा -

ठेवोनिया हात कटीवर 
कंटाळला ना आजवर -

करती वारी वारकरी 
चिंता मनी विठू करी -

भक्तीची पुरवी शक्ती 
विठोबाची अजब युक्ती -

पायदुखी ना पोटदुखी 
विठूराया वसता मुखी -

भजनी वारकरी दंग 
भक्तीलाही चढतो रंग -

म्हणतो पंढरीसी जावे 
नयनी रूप साठवावे -

हरपावे मी देहभान 
पाहता साजरेसे ध्यान - ! 
.

बेभान वारा

बेभान किती तो वारा 
कोठे न मिळे पण थारा -

मनात येई तिकडे वाही 
माजवी गोंधळ गोंधळ सारा -

भोंगळपणा नि बेशिस्त 
उध्वस्त कुणाचा हो निवारा -

भलेबुरे ना कळते त्याला 
वाहत सुटतो उगा भरारा -

इकडे तिकडे चोहोकडूनी 
आपटतो धडाधड दारा -

ना सुखदु:ख सोयरसुतक 
वाहतो निज ढंगात न्यारा -

झोपडी बंगला न भेदभाव 
चालतसे बेधुंद तो मारा -

घरट्याचेही राहते न भान 
घालतो थैमान का वादळवारा -

हैवान बनुनी होतो शांत 
उरतो फक्त अथांग पसारा !
.

कौतुक

मागच्या वर्षीची गोष्ट एकदम आठवली ...

त्यावेळी मी एटीएममधून 
नुकत्याच मिळालेल्या
दोन हजारच्या 
"त्या" गुलाबी नोटेकडे बघत बघत 
कौतुकाने गुणगुणत होतो ..

"बहुत प्यार करते हैं, तुमको सनम- 
कसम चाहे ले लो, ख़ुदा की कसम........."

तेवढ्यात 
हातात चहाचा कप घेऊन आलेल्या बायकोने
माझे गुणगुणणे ऐकले..

मग काय ..
ती खूष -

म्हणून मीही खूष !
.

असे का - ?

असे का - ?

आपला बाब्या
दुसऱ्यांच्या घरातल्या सोफ्यावर 
दाणदाण नाचताना,
कौतुकाची अपेक्षा असते !

आणि -

दुसऱ्याच कार्ट 
आपल्या घरातल्या दिवाणावर 
टणाटण उड्या मारताना मात्र,
आपल्या चेहऱ्यावर 
आठ्या पसरतात !
.

त्या वळणावर ..

आठवतो मी आजही 
घेतलेले तू अचानक 
होकाराचे नकार वळण
त्या वळणावर ..

भेटत होतो दोघे 
कितीकदा आपण 
वेळेवरती नियमित 
त्या वळणावर ..

गारव्यातली ऊब 
उन्हाळ्यातला गारवा
पावसातली चिंब मिठी 
त्या वळणावर ..

वचने आणाभाका 
आठवतात अजूनही 
विसावलेल्या त्या 
त्या वळणावर ..

काय अचानक घडले 
नशीब माझे रडले 
होकाराचा मिळता नकार 
त्या वळणावर .. !
.

दोन चारोळ्या

१.

ओळखावा आपला गुण 
एक आधी चांगला -
दोष सारे मग दुजाचे 

धाव रे मोजायला..
.

२.

"वाहवा"ने खूष होते 
स्फूर्तिदेवी ही किती -
त्याच शब्दाचीच मागू 
भीक मी तुजला किती !

.

जीवनाला चाळले मी - -[गझल]

" जीवनाला चाळले मी - "

जीवनाला चाळले मी 
नको होते गाळले मी ..

सांभाळले जुने काही 
नविन होते जाळले मी ..

रीति नियमा जीवनी या 
शक्यतोवर पाळले मी ..

गरजवंता जवळ केले
ऐतखाऊ टाळले मी ..

गंध नव्हता सारले मी 
जे सुगंधी माळले मी ..
.
- - - विजयकुमार देशपांडे

दृष्ट

बरे झाले -

देवाने 

गालावर तुझ्या 

छानशा तिळाचा 

गोंदवलाय 

एकच 

तो झकास ठिपका - !


नाहीतर -


येताजाता ....

माझ्या ह्या 

सारखे सारखे 

तुझ्याकडे 

बघत राहण्याने -


तुला माझी 

दृष्ट लागण्याचा 

बसला असता

कायमचाच  

ठपका .. !
.

बर्थडे केक

बाळाचा असो 
वा 
पणजोबाचा ----

"वाढदिवस" 
साजरा होताना,

तो
"बर्थ डे केक" 

एकमेकांच्या तोंडावर थापला जाणे -

म्हणजे अगदी......

"व्यर्थ डे केक" होऊन जातो ना !

कारण तो 
गावातल्या भिंतीवर-

शेणाच्या गोवऱ्या 
थापल्यासारखेच वाटते बुवा !

गोवऱ्यांचा उपयोग निदान  
नंतर तरी  होतो ,,,,,,,,

पण -
केकचा असा उपयोग म्हणजे -

अन्नाची 
एकप्रकारे नासाडीच की हो !

...... शिवाय 
तो प्रकार पाहताना तर, 

अगदी "असह्य" वाटते ब्वा !

हौसेपोटी 
मोजलेले 
अनमोल मोल -

मातीमोल 
झाल्यासारखेच की हो ..... !
.

मत्सर

मेकअपसाठी 

बसतेस तू
तासभर,

फक्त
तुझ्याशी
बोलक्या,
त्या आरशासमोर -

खूपच
हेवा वाटतो
ग सखे,

वाटते ....

फेकून द्यावा
आरसा,

अन बसावे
तुझ्यासमोर .. !
.

मनाची मना साद घालून झाली -- [गझल]

वृत्त- भुजंगप्रयात 
लगावली- लगागा लगागा लगागा लगागा 
मात्रा - २० 
- - - - - - - - - - - - - -- - - - - - - - - - 
मनाची मना साद घालून झाली
सुरूवात पण छान लाजून झाली ..

जगावेगळे प्रेम केलेच आपण 
कथा पूर्ण नयनात वाचून झाली ..

धरू दे मला हात हातात आता 
खुशाली पुरेशी विचारून झाली ..

नको ना पुन्हा तोच एकांत आता
मिठी गच्च गुपचूप मारून झाली ..

करूया जरा प्रेम उघड्यावरीही 
तयारी कधीची मनातून झाली .. !
.

तेव्हा-- आता---

तेव्हा -

पूर्वीचे लहान 
खाली माना घालून 
वडीलधाऱ्यासमोर 
पुस्तकामधे 
तोंड खुपसायचे ..

आता -

आताचे लहान 
खाली माना घालून 
वडीलधाऱ्यासमवेत 
मोबाईलमधे 
तोंड खुपसतात !

.

जीवन

महागाई भाववाढ 
चर्चा आमच्या
नशिबातली 
 टळत नाही..

पिज्झा-बर्गर-

पावभाजीशिवाय
घशाखाली
गिळत नाही..

एका रात्रीत

रंकाचा राव
राजकारणी
 कळत नाही..

जगण्याचे छळणे

चालूच असते
स्वस्तात मरण
मिळत नाही .. !
.

आत्ममग्न-

स्वतःच्या नखांकडे 
पाहत पाहत-
वेळ घालवलास
नेलपॉलिशने
ती रंगवण्यात ..

स्वत:च्या ओठांकडे 
बघत बघत- 
वेळ घालवलास 
लिपस्टिक लावत 
ती रंगवण्यात ..

स्वत:च्या हाताकडे 
कटाक्ष टाकत- 
वेळ घालवलास
मेंदीच्या नक्षीने 
ती रंगवण्यात ..

स्वत:च्या तनाकडे 
नजर ठेवत- 
वेळ घालवलास 
मेकअपने सजवत 
स्वत:शीच रमण्यात ..

आपल्या संसाराकडे
रमत गमत- 
पाहिले असतेस तर 
घटस्फोटाची वेळ
आली नसती ही 
दोघांच्या आयुष्यात .. !
.

पसारा विधात्या किती तू करावा - - [गझल]

वृत्त- भुजंगप्रयात 
लगावली- लगागा लगागा लगागा लगागा 
मात्रा- २० 
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - 
पसारा विधात्या किती तू करावा  
कुणा मेळ तो का कुणाचा नसावा ..
.
इथे बाहुपाशात मी चंद्र असता 
कशाला नभीचा उगा तो बघावा ..
.
कशी जीवनाची ग नौका निघाली 
न वल्हेहि हाती न दिसतो विसावा ..
.
कुणा दु:ख माझे कधी ना दिसावे      
कधी मुखवटाही असा मज मिळावा ..
.
नभाला मिठी ती न मारू शके पण  
किती हट्ट वेडा धरेने धरावा .. 
.
कधी ती मिठीची कळावी ग गोडी   
तिथे तू इथे मी किती तो दुरावा ..
.

ह्याला जीवन ऐसे नाव -

एखादा चिमटा
एखादी टपली
एखादी कुरकुर
एखादी कुरबुर
एखादी गुदगुली
एखादी कोपरखळी
एखादा टोमणा
एखादी स्तुती
एखादी निंदा
एखादा द्वेष
एखादी आठी
एखादी मिठी
एखादे भांडण
एखादे चुंबन
एखादी तडजोड
एखादे आलिंगन
एखादी गुंतागुंत
एखादा धोबीपछाड
एखादी टांग
एखादी घडामोड
एखादी काडीमोड
एखादी कट्टी
एखादी गट्टी
एखादी सबब
एखादे सत्य
एखादी थाप
एखादी चहाडी
एखादी चुगली
एखादे कौतुक
एखादी कोलांटी
एखादा लपंडाव
एखादी शिवी
एखादी ओवी
एखादा धपाटा
एखादी शाबासकी
एखादी थप्पड -
.......... बाकी जीवनात
देण्या/घेण्या/करण्यासारखे
उरतेच काय !
.

बाण डोळ्यातून आला - - [गझल]

वृत्त- देवप्रिया 
लगावली-  गालगागा गालगागा गालगागा गालगा 
मात्रा- २६ 
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
बाण डोळ्यातून आला थेट या छातीवरी  
घाव मोठा आत झाला ये कराया खातरी ..
.
जाणली मी आज गोडी आपल्या स्पर्शातली 
फक्त होते टेकले मी ओठ ह्या ओठांवरी  ..
.
मी तुझ्या केसांवरी हा मस्त गजरा माळला  
चांदणे तुझिया मनी, का आग माझ्या अंतरी ..
.
भेटली होतीस तूही ना तुला न्याहाळले 
शोधतो मी चांदणीला आज का वेड्यापरी ..
.
आज आहे पौर्णिमा का पाहता वाटे तुला    
या जगाची अवस आहे आज काळोखी जरी .. 
.

विठ्ठल विठ्ठल - -

उपास तापास नाही मी करत 
विठ्ठल विठ्ठल भजन मी करता ..

नवस सायास नाही मी बोलत 
विठ्ठल विठ्ठल स्मरण मी होता ..

वार बीर कोणता नाही मी मानत 
विठ्ठल विठ्ठल मनात मी जपता ..

दान बीन कुणाला नाही मी घालत 
विठ्ठल विठ्ठल घरात मी म्हणता ..

कीर्तन बिर्तन नाही मी ऐकत 
विठ्ठल विठ्ठल मुखाने मी बोलता ..

पुण्य बिण्य काही नाही मी जाणत 
विठ्ठल विठ्ठल तालात मी म्हणता ..

देहभान माझे जातो मी विसरत 
विठ्ठल विठ्ठल एकरूप मी होता .. !
.

संसाराच्या खेळामधली --

[चाल- भातुकलीच्या खेळामधली --]

संसाराच्या खेळामधली राजा आणिक राणी 
भांडी घासतो राजा आणत अपुल्या डोळा पाणी ..

राजा वदला मला समजली का ही मिळाली शिक्षा 
उगाच मागितली होती मी तिला प्रेमाची भिक्षा 
ना राणीच्या डोळा अजुनी कधीच दिसले पाणी ..

राणी बघते त्यास एकटक अन त्याचा तो पसारा 
रोज पहाटे करते कटकट दिसभर गोंधळ सारा 
पण राजाला कधी न कळली मुखवट्यातली राणी ..

मनी बिचारा कुढतो राजा का मी प्रेम करावे 
माझ्या नशिबी लग्नानंतर केरवारे हे यावे 
या प्रेमाचे उत्तर असते हालत ही जीवघेणी ..

का राणीने मिटले डोळे छान हे आठवताना
का राजाचा बीपी वाढला प्रेम तिचे स्मरताना 
कानावर ती उडतच आली राजाची रडगाणी ..
.

तू वाचतेस कविता - [गझल]

वृत्त- आनंदकंद 
लगावली- गागाल गालगागा गागाल गालगागा 
मात्रा- २४ 
- - - - - - - - --  - - - - - - - - - - - - - - -- - -- - 
तू वाचतेस कविता पाहून ऐकता मी   
देतेस ताणुनी तू खुश्शाल वाचता मी..  

गेली सुकून पुष्पे हातातली ग माझ्या 
येणार ना कधी तू त्यांना बजावता मी..

पेशात विदुषकाच्या सांभाळतो स्वत:ला 
दडवून वेदनेला हास्यात रमवता मी..

रागावतेस का तू झाला उशीर थोडा 
फिरलो तुझ्याचसाठी गजऱ्यास शोधता मी..

तव कुंतलास काळ्या बाजूस सार सखये 
पाहू कसा रवी तो पूर्वेस उगवता मी..

पर्वत नकोस दावू मजलाच वेदनांचा
दिसलो तुला कधी का आनंद भोगता मी..
.

कडेलोट-

जो येतो तो गोष्टी करतो 
आपल्या हालअपेष्टांच्या -

रंगवून मज सांगत सुटतो 
स्वत:च्याच दु:खांच्या -

कसे आणखी कितीजणांना 
सांगू फिरता फिरता मी -

मरण हे जे जगतो आहे मी 
म्हणतो 'जीवन' त्याला मी . . !
.

अत्याचारी काही घडून जाते - [गझल]

मात्रावृत्त- 
मात्रा- २० 
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - 
अत्याचारी काही घडून जाते 
हळुवार हृदय हे घाबरून जाते ..

शब्द पण कसे होती केविलवाणे 
उदास होतच गाणे रडून जाते ..

दाटे माझ्या किती काळोख मनात 
अवतीभवती जग हे विरून जाते ..

जीवन गलबत शिडासहित हे माझे 
कसे अचानक नकळत बुडून जाते ..

वेदनेचीच धुवाधार ती वर्षा 
छत्र सुखाचे त्यातच जिरून जाते ..
.

हातुन अपुल्या घडवत नाही - [गझल]

मात्रावृत्त -
मात्रा- ८+८ 
 - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
हातुन अपुल्या घडवत नाही 
पाय खेचणे करमत नाही....

ना जमते ते स्वत:स लिहिणे 

लिहिती दुसरे बघवत नाही..

वरचढ दुसरा कोणी दिसता 

खोडा घाला बसवत नाही..

बोलत नसतो स्वत:हून तो 

री दुसऱ्याची ओढत नाही..

ना आपणही करती काही 

मदत दुजाला करवत नाही..

ना सहभागी कधीच कामी 

बडबडीविना करमत नाही .. !
.

दु:ख पर्वताएवढे -

सुख होते उभे माझ्या दारात 
विचारत मला- "येऊ का घरात ?"

निवांतपणे म्हटले आतूनच मी -
"ये, स्वागतास तुझ्या सज्ज मी !"

दारातूनच सुख थोडे डोकावले
आणिक सर्वत्र त्याने न्याहाळले

सगळीकडे दु:ख पसरले होते 
सुखाने डोळे विस्फारले होते

नजर जाईल त्याची जिकडे तिकडे 
दु:खच दिसले त्यास चोहोकडे

पाय इंचभरही टेकण्यापुरती 
आत जागा कुठे उरली नव्हती

.. सुख निराश होत हळहळले 
खाली मान घालत ओशाळले

मन त्याचे अती गहिवरले 
बिच्चारे आल्या पावली निघून गेले !
.

कवितेचे घेउन बाड मी -

कवितेचे घेऊन बाड मी 
भटकत गेलो कुठेतरी मी..

इकडे तिकडे फिरताना मी 
चुकून शिरलो जंगलात मी ..



पाहिले समोर ससे मोर मी 
हरणे हत्तीही पाहिले मी .. 

घुर्र घुर्र कुणाची ऐकली मी 
इकडेतिकडे बघीतले मी ..

अचानक मागे वळलो मी 
वाघ येताना पाहिला मी..

एवढा मोठा हुशार कवी मी 
घामाने चिंब डबडबलो मी ..

घडले आश्चर्य सांगतो मी
वाघ बघत जरी घाबरलो मी..

ऐकत डरकाळी त्याची मी 
मनी ठरवली युक्ती नामी..

दोन पावले हललो पुढे मी 
वाघ दचकला पाहिलेच मी..

ठोकत आरोळी वदलो मी -
"ऐकवतो तुजला कविता मी !"

- सुनावता त्यालाच असे मी 
युक्ती माझी आली कामी..

शेपुट घालुन जंगलस्वामी
धूम ठोकता पाहिलेच मी ..

कवितेपासून पळती नेहमी 
दूर स्वत: म्हणणारे मी मी-
.

एक चारोळी -


हुजरे -
बघता फळास झाडावर 
जमतो थवा जसा पक्ष्यांचा -
बसता नेता खुर्चीवर 
रमतो मेळा तसा चमच्यांचा ..
.

मी झक् मारतो -

          "अहो, ऐकलं का ?"  या वाक्यापाठोपाठ माझ्या तोंडावरील पांघरूण हळुवारपणे निघाले.
पण गेली कित्येक वर्षे इतक्या मंजूळ आवाजाची लकेर "पुन्हा प्रपंच"मधील मीना वहिनींच्या मुखकमलाखेरीज अन्यत्र कोठेही आढळणार नाही, याची खात्री पटल्याने मी डोळे न उघडताच चादर पुन्हा तोंडावर ओढली.
   
     "अहो अस काय करताय !" या "खास" आवाजापाठोपाठ ती चादर खसकन ओढली गेली. आता मात्र मी भासातून वस्तुस्थितीकडे दुर्लक्ष केलं नाही. डोळे उघडून त्रासिकपणे समोर पाहिले अन अपेक्षेप्रमाणे सौ.च्या रुपात जगदंबा उभी !

     "उठा,  उठा नवरोजी ! आजपासून तुम्ही लेखक झाला आहात. "साप्ताहिक रसातळ"मधे तुमची कथा छापून आलीय !" तिने सांगताच मी "साप्ताहिक" ओढले अन पलंगावर टाकले, त्याबरोबर तीही नेमकी माझ्या पुढ्यातच आली ! माझे डोळे अधाशासारखे तिच्यावर [ह्या ह्या ह्या..! तुमचा अंदाज चुकला बर का ! तिच्यावर म्हणजे-  माझ्या छापून आलेल्या गोष्टीवर !] तुटून पडले. मॅटर्निटी होममधील जनरल वॉर्डात अडलेल्या स्त्रीने "सुटले गsss बाई !" म्हणून पोट रिकामे करावे तद्वत मी [नुसताच] "सुटलो बुवा एकदाचा" छाप सुस्कारा टाकला.

     आज माझ्या आयुष्यातला सोनियाचा दिवस उगवला होता ! मी चक्क "लेखक" झालो होतो ! "तुम्हास माहित आहे काय !" या सदरात आजवर शेकडो [चोरलेलीच अर्थात !] टिपणे माझ्या नावावर संग्राहक म्हणून जमा होती. "वेचलेले सुवर्णकण" सदरात हजारो सुभाषिते संग्रा. म्हणून माझ्या नावावर छापून आली होती. तसेच "आमच्या दारासमोरील उघड्या गटारांकडे यूनोचे लक्ष वेधणार तरी कधी ?" याप्रकारची असंख्य जळजळीत व ज्वलंत समस्यांवर आधारितपत्रे "वाचकांची पत्रे" या सदरात मी लिहिली होती !

     परंतु आजची गोडी काही औरच होती. दुसऱ्याचे नाव लेखक म्हणून वाचताना माझ्या अंगावर साळूप्रमाणे काटे खुपत, पण आज एकाच दिवशी बोनस+ ओटी+ सीडीएस+ सौ.चा एक गोड गोड [?] मिळाल्याचे सुखद रोमांच अंगावर जाणवत होते. "लेखक" म्हणून माझे अधिकृत बारसे करणाऱ्या "साप्ताहिक रसातळ"च्या संपादकास मी मनात लाख लाख धन्यवाद दिले व या बारशाचे किलोभर पेढे सौ.ला देण्याचे कबूल केले !

     शेजारचे नाना सर्वात वयस्कर ! म्हटलं आपल्या "अपत्या"ची पहिलीवहिली प्रत त्यांना अर्पण करावी व आशीर्वाद घ्यावा.

     "नाना,  नाना ! मी लेखक झालो !" - असे ओरडत मी त्यांच्या घरात शिरलो तो नानीच समोर ! त्यांनी बहुधा देवपूजा आटोपली असावी. न बोलताच खुणेनं त्यांनी हाताची पाचही बोटं विरळ करून माझ्यासमोर पालथी धरली . तेवढ्यात नाना आलेच. त्यांच्याकडे आपुलकीची एक नजर टाकून मी म्हणालो, "नाना, मी लेखक  झालो !" नाना डोळे मिचकावत उद्गारले- " रद्दीचा भाव नक्कीच वधारणार मग !"  असा राग आला थेरड्याचा  त्या क्षणी ! मनात म्हटलं- "आशीर्वाद गेला गाढवाच्या xxx "!

    " बसा जोशीबुवा, बसा ! म्हणून तुम्ही आयुष्यात भल्या पहाटे सात वाजता उठला तर ?" नानांनी धोतराच्या सोग्याने तोंड पुसत विचारले. "झोप" हा माझा "वीक पॉइंट" तमाम शेजाऱ्यांना आमच्याच "गृहकृत्यदक्ष- लाऊडस्पीकर"ने मागेच जाहीर केला होता हे वेगळे सांगणे न लगे ! मी मुकाट्याने एका खुर्चीवर बसलो.           [-आशाळभूतपणे चहाची अपेक्षा करत ! जातिवंत कारकूनच शेवटी आम्ही !]  हातातल्या साप्ताहिकाचा कागद त्यांच्यासमोर धरला.

     "आमच्या नातवाला "बसायला" आता हक्काचे फुकट कागद मिळणार म्हणा की !"  पुन्हा म्हाताऱ्याचा विनोद ! [पण चहाचा वास छान सुटल्याने-]  मी त्याकडे म्हणजे विनोदाकडे दुर्लक्ष केले.

     "आणि बर का जोशीबुवा ! कालच आमच्या पिंकीनं चष्म्याची काच फोडली हो ! मी कसा वाचणार आता ? " खो खो करत त्या बिलंदराने कागद माझ्या हातात [साभार परतीचे विशेष दु:ख न होता-] कोंबला.

     चहाचा घोट घेत "तू वाचूच नकोस- लवकर मर बेट्या" असा आशीर्वाद [अर्थात मनातच!] मीच त्याला देऊन काढता पाय घेतला !

     माझ्या घरात शिरणार तो आत "ही" गर्दी जमलेली ! "काय झालं" म्हणून मी आत घुसू लागलो. पंतप्रधानाची गाडी दुरून दिसताच- " आले ! आले  !" असा गलका जनतेने करावा, तशा आरोळ्या घरभर पसरल्या. ही किमया बहुधा माझ्या कथेची असणार असा संशय मला आला.

     "जोशीकाकू खरंच भाग्यवान आहेत हं !" एका किरट्या आवाजाचा साक्षात्कार झाला.

    " जोशीबाई ! आता "उपहार"मधे पार्टी हवी हं !"  हा वखवखलेल्या अर्धपोटी "बॉबी"चा [वय वर्षे फक्त- तीस ! डोळे- तिरळे ! माप न काढलेलेच बरे !] गजर .

     "पण जोशीबुवा असे असतील असं वाटलं नव्हतं बाई !" एक कौतुकाचा [असं मला उगाच वाटलं खरं !] स्वर निनादला.

     "तायडे ! आता तुला गृहपाठाचे निबंध लिहायला रोज मदत करतील हं आपले जोशीकाका ! - ज्या कमलताईंनी शेजारणीला कोथिंबीरीच्या काडीइतकी मदत केली नाही, त्याच कमलताईंचा इतका मधाळ स्वर !

     असे स्तुतीसुमनांचे वर्षाव उधळत, एकेक चहाचा कप ढोसून महिला-वर्गाचे लोंढे आमच्या घरातून परतले. खरं सांगू का - माझ्यातल्या लेखकाला "बॉबी"चे  तिरळे डोळे ड्रीमगर्ल हेमाच्या टप्पोऱ्या डोळ्यांपेक्षाही कितीतरी आकर्षक वाटले त्यावेळी ! दोन जीव असते माझे- तर तिच्या  दोन्ही डोळ्यांवरून ओवाळून टाकले असते ! पण माझा एकच जीव असल्याने आणि तोहि सौ.कडे आधी गहाण पडल्याने अगदीच नाइलाज झाला !

     एक दिवस सकाळीच शेजारच्या विमलाबाई आल्या. सौ. आतल्या घरात भाजी चिरते आहे असे पाहून मला म्हणाल्या- "जोशी भावजी ! माझ किनई एक छोटसंच काम आहे. विमलाबाई ऊर्फ "किनईबाई"मुळे मला एकदम गहिवरून आलं. "वहिनी,  मी कुणी परका का आहे ? शेजाऱ्यावर प्रेम करा- हे आपल्या रामायणानेच नाही का शिकवलं ! अगदी निस्संकोचपणे सांगा काय काम असेल ते ! माझ्यातल्या लेखकाचा आदबशीर पैलू उलगडला. एरव्ही मी आणि सौ. या बाईच्या "किनई"ला मनसोक्त हसत असू !

      "म्हणजे आमच्या ह्यांचं किनई हे अगदीच बारीक आहे-  आणि किनई खूपच गिचमीड आहे !"

      "आँ..!"  मला  काहीच अर्थबोध न झाल्याने मी किंचाळलो.

     "नाही म्हणजे किनई- ह्यांचं बारीक बारीक आणि गिचमीड अक्षर वाचायला भारीच अवघड आहे."

     "हुश्श्य ! किनईबाईला नकळत मी माझा जीव भांड्यात पाडला.

     "अहो- दर महिन्याला किनई त्या मेल्या वाण्याला चार-चारदा सामानाची यादी वाचून दाखवावी लागते
मला !" -अंगावर स्कायलाब कोसळल्याच्या आविर्भावात विमलाबाई सांगू लागल्या- "तुम्ही किनई आता मोठ्ठे लेखक झाला- म्हणून एक रिक्वेस्ट हो- आमची दर महिन्याच्या सामानाची यादी तुम्ही छानपैकी लिहून द्या !"

     "हेचि फल काय मम लेखनाला !" असे म्हणत, बेशुद्ध पडायचाच काय तो मी शिल्लक राहिलो होतो ! माझ्या सुरेख, वळणदार अक्षराचा असाही शेजाऱ्याला उपयोग होऊ शकेल-  हे ब्रह्मदेवाच्या बापाला स्वप्नात तरी वाटलं असेल काय !

     नंतरचा प्रसंग "बॉस" भेटीचा ! आनंदाच्या भरात मी बॉसच्या केबिनमध्ये शिरलो. शिऱ्यामधे एखादे झुरळ निघावे, अशा आविर्भावात बॉसने मला पाहिले.  म्हटलं- जाऊ द्या, अक्कलवंताला गरज असते ना !

     "सर,  आपण माझी साप्ताहिक---" माझे वाक्य अर्धवट तोडत, बॉस [डुक्कर साला ! अर्थात- मनातच हं !] गुरगुरला-  "साप्ताहिक नाही आणि मासिक नाही, इयरएंड जवळ आली आहे आणि तुम्हाला लीव्हवर जायचं सुचतय ?"

     "तसं नाही सर- 'साप्ताहिक रसातळ'मधे माझी एक गोष्ट छापून आलीय, ती तुम्ही वाचली काय- असं विचारायला मी आलो होतो." एवढं वाक्य मी उच्चारीपर्यंत, डेक्कन क्वीन पुण्याला बॉम्बेहून पोचण्याइतका वेळ गेला.

     "वॉट नॉनसेन्स ! ऑफिसच्या कामाच्या वेळेतच तुम्ही गोष्टी लिहायला शिकला वाटतं ! स्टॉप धिस ! आणि लक्षात ठेवा- मी "टाइम्स ऑफ एक्स्प्रेस"शिवाय काहीच वाचत नसतो. यू कॅन गो !" बॉसने मान खाली घातली. त्याचा गुबगुबीत गळा आणि माझी हडकुळी बोटं यांचं व्यस्त प्रमाण पाहून मी निमूटपणे मनातला मोह आवरला. [-आणि 'साप्ताहिक रसातळ'चा भविष्यकालीन एक अंक एका लेखकाच्या 'फाशी- विशेषांका'ला मुकला !]

     "---- ए जोश्या, थांब लेका !" मी मागे वळून पाहिले.  जुना कॉलेजमित्र "दाते" होता !
     "आयला, साल्या लेखक झाला म्हणजे काय- आभाळातून चालायला शिकलास वाटतं ! आत्ता तुझ्या घरूनच आलो बघ. म्हटलं तेवढाच कांदा-पोह्यांचा चान्स !"

     "दात्या- तुझी प्रेमळ भाषा अजून बंद पाडणारी भेटली नाही का ?" - मी विचारले.

     "भेटेल, यार लवकरच भेटेल ! पण गोष्टी कधीपासून लिहायला लागला साल्या ? अं , आपल्या कॉलेज-मैत्रिणीना कळवलीस ना लेखक झाल्याची बातमी ?"

     "अरे, तुला समजली म्हणजे ती इतरांना समजल्यावाचून थोडीच राहाणाराहे ! म्हणजे बँकेतल्या कॅशिअरने जन्मात नोट न पाहिल्याचे सांगितल्यासारखे विचारतोस मलाच !"

     "जाऊ दे, पण गोष्टीचा मान घे तुला आणि धन माझ्यासाठी खर्च कर थोडे !"

     "वा, चल ना !"

     दातेला हॉटेलमधे नेऊन वडा, भजी, इडली, पेढा खाऊ घातला. दातेनं समाधानानं ढेकर दिली आणि मी तृप्तीनं दहाची नोट काउंटरवाल्याला दिली !

     "जोश्या, लेका ! मलाही माझी कविता पाठवायची रे मासिकाला. प्लीज लिहून दे ना तुझ्या शुभ हस्ताने !" 
- दाते अजीजीने म्हणाला.

     सत्वर दातेला माझ्या घरी नेऊन, कविता 'फेअर' करून पाकिटावर सुवाच्य अक्षरात पत्ता लिहिला आणि 'बेस्ट विशेस' दिल्या.

     नंतर-
     एक दिवस मी 'उपहार'मधे चहाचा घोट घेत असताना,  फॅमिलीरुममधून ओळखीचा- दातेचा आवाज कानावर आला- "बरं का निलू,  त्या येडबंबू जोशीची इतकी फिरकी घेतली मी की बस्स ! 'लेखक' म्हणून त्याला अगदीच हरभऱ्याच्या टोकावर चढवून बसवलं ग ! अग,  त्याने पाकिटावर पत्तासुद्धा लिहून टाकला- मी नको  म्हणत असताना !"

     "एकदम खत्रूड दिसतय तुमच्या लेखक मित्राचं ध्यान !" - निलू नामक तरुणी अस्मादिकांचे माप काढू लागली- "पण त्याच्या अक्षरामुळे संपादक एकदम खूष झाला हं ! मला त्यानं कॉफीतर पाजलीच पण माझ्याइतकंच अक्षरही सुंदर असल्याची शाबासकीही दिली ! म्हणून तर आज मी कवयित्री झाले ना !"

     "डार्लिंग, अग संपादकानं तुझी कविता स्वीकारली आणि मी तुला ! मला चार ओळी निबंधही लिहिता येत नव्हता, हे त्या बावळट जोश्याच्या लक्षातही कसं आलं नाही देव जाणे ! पण एss तुझ्या कवितेचं सर्टिफिकेट मी तुझ्या गालावर...."
     पुढचं बोलणं मी ऐकू शकलो नाही.

     कोणत्या मुहूर्तावर मी लेखक व्हायची झक् मारली, याचा विचार करतोय ! डोन्ट डिस्टर्ब मी !
.

[ "अबब" - दिवाळी अंक १९७९ ]

का घुसला "वन वे"त ?----

का घुसला "वन वे"त ?
पोरा, का घुसला "वन वे"त ?

पोलिस वैरी, करील किरकिर 
चैन नसे त्या जीवा क्षणभर 
अडवू कोठे, पकडू कैसे ?
दावू चौकी थेट ?

गुंग जाहला, शिट्टी ओठी 
पळवी पाहू पोरा, स्कूटी 
पोलिसाचा डाव समजता 
हाणून पाड रे बेत !
.

[सप्तरंग- सकाळ रविवार ८ नोव्हेंबर २००९] 

त्या आमदारकीचे ---

[मूळ रचना- त्या सावळ्या तनूचे मज ....]

त्या आमदारकीचे मज लागले पिसे हो 
न कळे तिकीट आता मिळणार मज कसे हो -

हे कार्यकर्ते माझे लुटतात फक्त पैसा 
चोहीकडे सगे, मी मागू कुणा कसे हो ?

वाटे जरी मनात, करु बंडखोरी थेट 
माझाच पक्ष माझे करणार का हसे हो ?

दिसते तिकीट रोज, क्षणही न येत नीज 
आमदार मी असावे, पत्नीस वाटते हो !
.

[सप्तरंग- सकाळ रविवार ४ ऑक्टोबर 2009

सासू कशी पळावी ...?

[मूळ रचना- कोणा कशी कळावी प्रेमात काय गोडी ?...]

सासू कशी पळावी , मी काढु काय खोडी ?
मी नेहमी पुढे, ती मागून पाय ओढी -

लहरीत त्या फिरावे 
मी घेत हेलकावे 
जाणोनि ऐट माझी, बोटे मुकाट मोडी -

दिसती अजाण डोळे 
परि ते लबाड भोळे 
माझ्यापुढे पतीला करतील ना चहाडी -

हसलेच मी, रुसे ती 
रुसलेच मी, हसे ती 
राहील का अशाने सासू-सुनेत गोडी -
.

[सप्तरंग- सकाळ रविवार २२ नोव्हेंबर २००९]

रस्त्यामध्ये खड्डे गडे -

[मूळ रचना- आनंदी आनंद गडे ...]

रस्त्यामध्ये खड्डे गडे, 
इकडे तिकडे चोहीकडे ..

इथे तिथे खणलेत असे
तुजसंगे मी चालू कसे 
हात मी धरला, बूट घसरला, चिखल पसरला 
मी इकडे अन तू तिकडे ..

नवीन कपडे घालावे 
ठरवले, मी मिरवावे 
रस्त्यावरूनी प्रेमाने 
आनंदे उत्साहाने 
स्वप्न भंगले, कपडे रंगले, खड्डे न चुकले
इकडे तिकडे चोहीकडे ..
.

[सप्तरंग- सकाळ रविवार, २० सप्टेंबर २००९]

पुण्यातली वाहतूक -

पुण्यातली वाहतूक
किती करावे कौतुक !

"वन- वे"त थेट घुसती
मनी नाही काही भीती 
"धरा- पकडा" पोलीस म्हणती 
करूनी दमछाक !

नाही इकडे तिकडे 
नाही लक्ष भलतीकडे 
कसे पोलीस गाठती 
"सावज" अचूक !

दिसे रंग न वेगळा
लाल-हिरवा-पिवळा 
देहभान ते विसरावे 
देऊनिया ठोक !

पुण्यातली वाहतूक
किती करावे कौतुक !
.
["भन्नाट"- दिवाळी अंक २०१०]

झाली माझ्या कवितांची होळी -

[मूळ रचना- आली माझ्या घरी ही दिवाळी...]

झाली माझ्या कवितांची होळी 
भर बंबात घालून झाली ..

छंद काव्याचा बंद न व्हावा, मी तर त्यात रमावे 
जन्म जन्म या काव्यासंगे, एकरूप मी व्हावे 
गोड पत्नी हसे, मीही त्याला फसे 
कागद घेऊन खुश्शाल जाळी .. 

पाऊल पडता घरी कितीदा, कागद जिकडे-तिकडे   
वाट लावते पत्नी त्यांची, अरसिक करी तुकडे 
हर्ष दाटे उरी, नाच पत्नी करी 
होई छंदाची राखरांगोळी ..
.

[सप्तरंग- सकाळ रविवार १८ ऑक्टोबर २००९]


दोन विडंबने -

१.
[मूळ कवयित्रींची क्षमा मागून-]

असेन मी, नसेन मी- तरी दिसेल कचरा हा 
उकीरड्यावरी इथे, उद्या असेल कचरा हा !

कचरा हौदाभोवती वास कुंद दाटले
साफसफाई नसे, माशा डास साठले 
हौद हा किती लहान, कसा बसेल कचरा हा ?

झोपे महापालिका- न कर्मचारी जागे ते 
झाडू घेऊन स्वत: कोण सर्व झाडते ?
स्वच्छता असे जिथे, तिथे घुसेल कचरा हा ..

कुणास ना ठाऊके, कुठे कसे पुसायचे ?
तक्रार-विनंती-अर्ज ते कचऱ्यातच जायचे 
निवडणूक सरली तरी, मनी वसेल कचरा हा !
.

२.
सासूचे किटले कान, होतसे बहिरी 
कानात बसती दडे, सून किरकिरी !

अशी कुठे लागते डुलकी, क्षणभरी भासे 
कुठे आत वाजते भांडे, धडकी भरतसे ..

किती कानी घालते बोळे, आत आवाज 
उपयोग होई ना काही- सून तरबेज ..

किती करी सासू, विनवणी आर्जवे तीस 
अंगी ना उरले त्राण, सोसे सुनवास !
.

["भन्नाट "- दिवाळी अंक २००९]

आलीया भोगासी -

फोटो चांगला 
दिसत नसला 
तरीही "छान" 
म्हणावच लागत-

लिखाण आवडल 
नसल तरी 
"वा वा, सुंदर"
म्हणावच लागत-

घरी आलेल्या 
पाहुण्याला 
"आनंद झाला" 
म्हणावच लागत-

दु:ख सहणाऱ्याला 
सवयीन "आपण 
सुखात आहोत" 
म्हणावच लागत . . !
.

पडली एकच ठिणगी उरात - [गझल]

मात्रावृत्त- पादाकुलक
मात्रा- ८+८
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

पडली एकच ठिणगी उरात
काच तडकली का जीवनात ..

गेलो मुठीत मिठीतून मी
नकळत शिरली ती का मनात ..

ऊन संपता वाढे थंडी
येतो हाती सखीचा हात ..

उरल्या जखमा प्रेम सोसले
बसलो मिरवत मीच हृदयात ..

धरता हाती साप न डसला
डसली दुरून माणूस जात ..
.

चार चारोळ्या -

खुशाल मजला हसा लोक हो 
एक विदूषक समजून तुम्ही- 
लपवण्यास वेदना लोक हो 
असावे लागते एक काळीजही ..
.

मिरवत आहे तो जगात 
माणूस सुखी म्हणून-
आयुष्य चैनीत आरामात 
घालवी अविवाहित जगून..
.

तरुणाकडून करते अपेक्षा
कुणी तरुणी स्त्रीदाक्षिण्याची -
जागा पण म्हातारीस देण्या 
टाळाटाळच त्या तरुणीची ..
.

चाहूल तुझी लागत नसते 
अस्वस्थ किती असतो मी -
चाहूल तुझी लागत असते 
स्वस्थ तरी का नसतो मी ..
..

" हे अंबे माते जगदंबे ---"

Image result for तुळजाभवानी देवी

वरदहस्त राहो हे माते
नतमस्तक मी होतो ..

कृपा करावी या भक्तावर 
शरण तुला मी नमितो ..

स्मरण तुझे नित मनी चालते 
कर्तव्यात न चुकतो ..

तुला पूजतो तुलाच भजतो 
दर्शनात तव रमतो ..

लाभो तुझाच आशीर्वाद 
चरणी माते झुकतो ..

हृदयी स्थान असो सुविचारा 
प्रार्थनेत ना थकतो ..

हे अंबे माते जगदंबे 
वंदन तुजला करतो ..
.

नकोस जाऊ हिरमुसून तू "लाईक" नाही येत म्हणून -- [हझल]

नकोस जाऊ हिरमुसून तू "लाईक" नाही येत म्हणून 
एक तरी "लाईक" मिळावा पाच "कॉमेंटस" बघ टाकून ..

का घाबरशी "पोक" जरी तू आले त्याचे तुजला शंभर 
शांत रहावे बिनधास्तपणे तूही त्याला "पोस्ट" "ट्यागू"न ..

"पोस्ट" लिहीणे जमे न तुजला हरकत काही नाही आता 
येता जाता खुशाल बघ तू "जीएम" अन "जीएन" लिहून ..

"स्टेटस" अपुले छानच असता कशास करतो मनात चिंता 
"कॉपीपेस्ट" अन "व्हाटसप"चे उदंड ये घे पीक जाणून ..

"मस्त" "वाहवा" "छान" असे जर लिहिले "स्टेटस"वरती कोणी 
ना आवडली "पोस्ट" तयाची "झकास" "वॉव" तू दे ठोकून ..

नसेल फिरकत तुझ्या "वॉल"वर नकोस फिरकू तूही त्याच्या 
आपण जशास तसे व्हायचे अनोळखीसे ओळख असून ..

"लाईक" द्याव "लाईक" घ्याव चालू आहे परंपरा ही   
देवघेव पण अशी चिरंतन जाते सर्वांना आवडून ..

इमारती त्या उंच उंच पण - [गझल]

मात्रावृत्त-
मात्रा- १६+१२
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
इमारती त्या उंच उंच पण नाही कसली हिरवळ नसे तिथे का एक पाखरू नाही मनही निर्मळ .. न थेंब पाणी त्या नळातुनी डोळ्यांवाटे येते किती किती ती चालते सदा पाण्यापायी चळवळ .. चुकार हम्मा वाट शोधते येते गेटामधुनी तिला जलाचा थेंब ना मिळे पाठी मारच केवळ .. निघे कधी तो घोळका पुढे हंडा घागर डोई कुणास नसतो ताळमेळ मग नुसती माजे खळबळ .. विहीर नाही आडही नसे धावाधावच नुसती करा पुकारा शंख ठोकुनी स्त्री पुरुषांची वळवळ .. खुशाल डोंगर फोडणार अन झाडे तोडुन गायब न पावसाच्या स्वागतास ती ना उत्साही दरवळ .. निसर्ग पाही आपल्यावरी घाला मानव घाली जशास तैसे वागणार तो कुठली हृदयी तळमळ .. .

म्हणून ....!

आता नवरात्री देवी येणार 
म्हणून देखावे सुरू होणार 
म्हणून हौसे गवसे नवसे जमणार 
म्हणून गर्दी होणार !

गर्दी होणार 
म्हणून नटून थटून 
देखावे बघत राहणार 
म्हणून खिसेकापू येणार
भुरटे चोर येणार 
मंगळसूत्र पर्स चोर येणार 
म्हणून पोलीस येणार !

लहान बाळे 
पोर पोरी जमणार 
शोधाशोध होणार 
धक्काबुक्की होणार 
म्हणून समाजकंटक येणार 
म्हणून समाजसेवक येणार !

स्वार्थ परमार्थ साधण्यासाठी 
म्हणून सर्वजण येणार 
म्हणून ढोल ताशा वाजणार 
म्हणून गोंगाट होणार !

म्हातारेकोतारे कावणार 
आजारी बेजार होणार 
म्हणून कानात बोटे घालत 
तक्रारी सुरू होणार !

हे दरवर्षीचेच रहाटगाडगे चालणार - - - -

म्हणून मी निवांत
घरातल्या देवीपाशीच -

"सर्वांना सद्बुद्धी दे"
म्हणून साकडे घालत राहणार !
.

तीन चारोळ्या -

'विश्वासघात -'

ऐकतो मी कानात प्राण आणून 
तू कविता वाचत असतांना -
खुशाल तू देतेस घोरत ताणून 
मी कविता वाचत असताना ..
.

'सरीवर सरी -'

एकटाच मी घेऊन छत्री
होतो भटकत कुठेतरी -
आलीस अचानक तू सामोरी
कोसळल्या आठवांच्या सरी . 
.

'गुपित ..'

एक्स-रे माझ्या हृदयाचा 
म्हणे चांगला नाही आला 
कितीजणींचा हृदय-गुंता 
उघडकीला नाही आला  !
.

बहर येता आठवांना - -[गझल]

वृत्त- मनोरमा 
लगावली- गालगागा गालगागा 
मात्रा- १४ 
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - 
बहर येता आठवांना
पूर येतो आसवांना..

बेइमानी श्वान नसते 
ज्ञात थोड्या मानवांना..

ऐकता आता कथा "ती" 
झोप येते कासवांना..

राहिला ना राम कोठे 
राज्य अर्पण दानवांना..

ऐकुनीया रोज गीता 
जोर चढतो गाढवांना..
.

तीन चारोळ्या -

तुझ्या होकाराची सखे,
अजूनही आशा सोडली नाही-
मृगजळामागे धावायची 
माझी खोड मोडली नाही..
.

तू असलीस तर 
जीवन सरिता-
तू नसलीस तर 
घडा ग रिता ..
.

ठेवलेस तुझ्या मुठीत मला 
काहीच हरकत नाही माझी -
झाकली मूठ किती मोलाची 
किंमत करत राहशील माझी 
.